Category : Berriak home

Gaur EBSF_2 – European Bus System of the Future 2 (Etorkizuneko Autobus Europarren Sistema 2) programa europarraren jardunaldia egin da Dbuseko instalazioetan, eta jardunaldi horretan Donostiako eta Bartzelonako eraskusleetan probatu diren gidariari laguntzeko teknologiak ezagutu ahal izan dituzte Garraioko Langileen Europako Federazioko kideek (ITF- European Transport Workers’ Federation).

Jardunaldia Dbusek eta Garraio Publikoko Nazioarteko Batasunak (UITP) antolatu dute, izan ere, erakunde horiek proiektu europar honetan parte hartzen dute CEIT-IK4-rekin, IRIZAR autobus eta autokarren fabrikatzailearekin eta Datik eta Digimobee enpresa teknologikoekin batera. Garraioko Langileen Europako Federazioa, berriz, 41 herrialdetan sektore horretako 230 langile sindikatu inguru ordezkatzen duen elkartea da. 

Bisita teknikoa funtsezko jarduera da Garraioko Langileen Europako Federazioak EBSF_2 proiektuan duen partaidetzaren barruan. UITPk koordinatzen du, eta bere helburua da gidatzen laguntzeko sistemekin energi efizientziaren optimizazioan eta hiriko autobusen erosotasunean eragina duten faktore nagusiak aztertzea.

Europako Batzordeak Horizon 2020 programaren baitan finantzatzen du EBSF_2 proiektua, eta bere helburua da autobusak garraio publiko gisa duen efizientzia eta erakargarritasuna areagotzea, etorkizuneko premiei erantzungo dieten autobusen belaunaldi berri bat diseinatuta. Ildo horretan, jardunaldian zehar Garraioko Langileen Nazioarteko Federazioak lehen eskutik ezagutu ahal izan ditu EBSF_2 proiektuaren barruan Donostian eta Bartzelonan probatu diren soluzio eta teknologiak: EKObus, NONVIS eta ECOASSIST sistemak.  

1) EKObus sistema, DATIKek garatua eta Dbusek 2013az geroztik ezarria, aitzindaria da munduan, eta gidariari laguntzen dio modu ekonomikoan eta ekologikoan gidatzen, erregai fosilen kontsumoa eta igorpen kutsatzaileak murriztuz. EKOBUS sistemak gidatzearen hainbat alderdi monitorizatzen ditu, eta kontsumoa gehiegizkoa den unetan gidariari jakinarazten dio pantaila txiki baten bitartez. Sistemak, halaber, ordutegiak betetzen laguntzen dio gidariari.

2) NONVIS sistema, CEIT-IK4k EBSF_2 proiektuaren barruan garatua, EKOBUSen osagarri bat da, eta gailu haptiko bat eta bozgorailu bat erabiltzen ditu gidariari aginduak emateko, seinale bisualak erabili gabe. Autobusa martxan dagoen bitartean, NONVISek autobus barruko ekipoetako datuak analizatzen ditu eta, aldian-aldian, gidaritzaren eraginkortasun maila kalkulatzen du. Eraginkortasun maila horri EKO maila deitzen zaio. Modu ekologikoan eta ekonomikoan gidatzen denean, EKO mailak gora egiten du eta NONVISek soinu atsegina ateratzen du: Osterantzean, EKO mailak behera egiten duenean, sistemak gidariaren eserlekua suabe bibrarazten du gidariari jakinarazteko.

3) ECOASSIST sistema, DATIKek garatua, EKOBUS sistemaren gidatze modulu ekoa da baina autobus elektrikoetarako egokituta. Bartzelonako autobus elektrikoetan inplementatu da sistema hori.

Hiru kasuetan, gidariaren esperientzia hobetzea bilatzen da sistemekin, autobusen portaera optimizatzen eta ingurumenean inpaktu txikiago izaten laguntzen dioten tresnak ematen baitzaizkio gidariari.

Donostiako Udalak eta Dbusek kanpaina bat abiarazi dute Dbuseko autobusak erabiltzen dituzten pertsonak ohartarazteko garrantzitsua dela beti bidai txartela ordaintzea eta, txartel pertsonalizatuarekin ordainduz gero, nork bere txartelarekin ordaindu behar duela. 

Bidai txartela bidaiarien asegurua da eta beharrezkoa da bidaiariek garraio titulu baliodunarekin bidaiatzea eta bidaiak irauten duen denbora osoan garraio titulua gainean eramatea edo Dbuseko edo Udaleko langileen esku jartzea ikuskapenerako. 

Kanpainaren irudia jada kalean da, Hiri Berdearen pertsonaia berberekin. Pertsonaia horiek azpimarratzen dute bidai txartel balioduna eramatearen garrantzia, autobuseko bidaiak irauten duen denboran bidaiariaren asegurua baita. Irudi hau markesinetan, Dbuseko eta Udalaren web orrietan eta sare sozialetan agertzen da, bai eta Dvbuseko pantailetan ere, autobus barruko informazio eta entretenimendu kanala baita. 

Informazio kanpaina honekin batera, ikuskapen kanpaina bat ere egiten ari da autobusetan. Ikuskatzaileek bidai txartelak edo garraio txartelak erakusteko eskatuko diete erabiltzaileei, bidaia eskudiruz edo beren garraio txartelarekin ondo ordaindu dutela egiaztatzeko. Era berean, erabiltzaileei zalantzak argituko dizkiete. 

Erabiltzaileak bidaia ordaindu ez badu, zehapena 50€-koa litzateke. Era berean, zehapena aplikatuko litzaizkien beste kasu batzuk ere azaltzen ditu Erregelamenduak. Hona hemen egoera horietako batzuk: 

– Garraio titulu baliodunik gabe edo bidaiaren ezaugarrietarako edo aurreikusitako baldintzetarako balio ez duen garraio tituluarekin bidaiatzea, bai eta garraio titulua gaizki erabiltzea ere: adibidez, beste pertsona baten txartel pertsonalizatuarekin bidaia ordaintzea.  Zehapena 50€-koa litzateke eta txartela kentzea ekarriko luke; titularrak txarteleko saldoa galduko luke eta txartel berriaren eskaera ordaindu beharko luke. 

– Autobusetan erretzea: 101 eta 200 euro arteko zehapena. 

– Ibilgailuak, barrutik zein kanpotik, edo geltokiak idaztea, margotzea, zikintzea edo beste edozein eratan hondatzea. 101 eta 200 euro arteko zehapena. 

Zehagarri diren kasu guztiak Donostiako Garraio Erregelamenduan daude jasota, eta Erregelamendua Dbuseko web orrian (www.dbus.eus) dago eskuragarri kontsultarako. Autobusetan pegatinak jarri dira, halaber, arau hausterik ohikoen eta dagozkien zehapenen gaineko informazioarekin. 

Azken finean helburua da garraio publikoaren erabilera egokia sustatzea eta azpimarratzea garrantzitsua dela beti garraio titulu egokiarekin bidaiatzea, erabiltzaileen bermea baita. 

Urtarrilaren 19an eta 20an, San Sebastian eguna izan dela eta, Dbusen autobusen erabilerak errekor historikoa lortu du. Guztira, urtarrilaren 19tik, ostirala, 20ra, larunbata, 194.945 bidaia (behin-behineko datua) erregistratu dira Dbuseko autobusetan. Horrek esan nahi du pasa den urtean erregistratutako 181.513 bidaiarekin alderatuta ia-ia %7,4ko igoera gertatu dela. 

Dbusek zerbitzu gehigarriak jarri zituen auzo guztietarako lineetan 19ko arratsaldetik, bandera igoeraren aurretik, eta gau guztian zehar 20ko zerbitzuak hasi arte. Zerbitzuak ere indartu egin ziren 20eko goizean Haur Danborradagatik eta 20ko arratsalde-gauean, goizaldeko 4:00ak arte, bandera jaitsieraren ondoren. 

Igoera hiriko linea guztietan eman da, eta hauek izan dira gehien erabili direnak:

–          13-ALTZA:   24.237 bidaia

–          28-AMARA-OSPITALEAK:   23.664 bidaia

–          5-BENTA BERRI:   21.514 bidaia

–          26-AMARA-MARTUTENE:   11.664 bidaia

–          17-GROS-AMARA-MIRAMON:   10.387 bidaia

Datu horiekin alderatuta, donostiarrek Dbus hautatzen jarraitzen dute egun hauetan Donostian barrena mugitzeko nahiz eta, danborradak direla eta, zirkulazioa zailago izan.

Dbusetik eskerrak eman nahi dizkiegu erabiltzaileei erakutsi duten pazientziagatik eta lanean jarraituko dugu egunero zerbitzua hobetzeko. 

Herritarrei garraio erosoagoa, seguruagoa eta irisgarriagoa eskaintzeko, Dbusek autobusetako seinaleak berrituko ditu, seinale errazagoak eta ulerkorragoagoak jarrita. Autobusetan eskaintzen den irudi bidezko informazioa hobetzea da asmoa, autobus barruan zein kanpoan dauden guneen erabilerari buruzko informazio argiagoa eta osotuagoa emanda. Erabiltzaileek egindako ekarpenak izan dira hobekuntza honen abiapuntua.  

Seinaleak eguneratzeko lanak egun hauetan hasiko dira eta, hasteko, pegatina berriak jarriko dira 10 bat autobusetan eta gero, pixkanaka-pixkanaka, gainerako autobusetan ere jarriko dira. Autobus horietan irudi bidezko seinaleak jarri eta gero, erabiltzaileek ohiko bideetatik egiten dituzten iruzkinak eta ekarpenak hartuko dira kontuan proiektu pilotu honen barruan. 

Seinaleak eguneratzearen beste helburu bat da erabiltzaileen arteko elkarbizitza hobetzea eta bidaia atseginago egitea; izan ere, batzuetan, autobus barruko elementuak gaizki erabiltzeak nahasmendua ekar dezake erabiltzaileen artean.  Hona hemen kasu batzuk: 

– Lehentasuna erreserbatutako eserlekuen erabileran: Eserleku berdeak mugikortasun urria duten pertsonentzat erreserbatuta daude, hala nola adineko pertsonentzat, haurdun dauden emakumeentzat, haurra besoetan daramaten erabiltzaileentzat, min hartutako pertsonentzat eta eserleku horien premia eduki dezaketen beste erabiltzaile batzuentzat. Autobus barruko pegatinak eguneratuta, asmoa da lehentasun horiek argitzea. Erreserbatutako eserlekuen ondoan jarriko da pegatina hau.

– Haur kotxeak eta aulkiak egoki jartzea, erdiko gunean: Kasu batzuetan, honelako kotxe eta aulkiekin sartzen diren erabiltzaileek ez dakite nola jarri behar diren eta haurrak beti autobusaren mugimenduaren kontrako noranzkora begira joan behar direla. Horregatik, pegatina hori jarriko da autobusaren erdiko gunean.

– Erdiko atetik sartzea: Kasu jakinetarako, hala nola haur kotxeak eta aulkiak sartzeko, gurpildun aulkian doazenak sartzeko eta sartzeko zailtasunak dituzten pertsonentzat, esaterako. Egoera horietan, erabiltzaileek gidariari esan beharko diote erdiko atetik sartu nahi dutela. Horregatik, seinale berrian, zeina erdiko ateetan jarriko baita, adierazita egongo da gidariari eskatu beharko diotela atea irekitzeko eta, behar izanez gero, arrapala ateratzeko. 

– Oinak eserlekuaren gainean jartzeko debekua:     autobus barruko elementuak hobeto erabiltzeko eta beste erabiltzaile batzuekin tirabirak ekiditeko. Pegatina hau aurrez aurre dauden eserlekuetan eta 3-4 pertsonarentzako eserlekuetan jarriko da. 

Dbuseko autobusek Ekialdeko Errege Magoei lagunduko diete aurten ere Gabonetako opariak banatzen Donostiako kaleetan zehar. Opariz betetako ibilgailu hibrido bat izango da Erregeekin urtarrilaren 5eko desfilean.

Horrela, Dbusek bat egiten du haurrek gehien espero duten jarduetariko batekin, autobusaren erabilera bultzatuz hirian garraiobide publiko gisa.  

2017ko Santo Tomas egunean, atzo, abenduaren 21a, ostegunean, Donostia hiriko autobusek erabilera handia izan zuten. Behin-behineko zifrak kontuan hartuta, 120.193 bidaia kontabilizatu ziren egun osoan zehar Dbusen autobusetan. Autobusaren erabilera masiboak aurreikuspen guztiak eta aurreko zifrak gainditu zituen.

Enpresak Donostian soilik hiri garraio zerbitzua ematen duenetik bostgarren kopuru handiena da. Abenduko lanegunetako batazbesteko erabiltzaileen kopurua kontuan izanda, 30.000 bidaiari gehiago erregistratu dira. Iazko datuekin alderatuta, kopurua ia %1,15 igo da.

Lineen arabera, hauek izan dira erabilienak:

–          28-AMARA-OSPITALEAK: 16.053 bidaiari

–          13-ALTZA: 15.925 bidaiari

–          5-BENTA BERRI: 14.645 bidaiari

–          26-AMARA-MARTUTENE: 7.912 bidaiari

–          17-GROS-AMARA-MIRAMON: 7.508 bidaiari

–          14-BIDEBIETA: 5.490 bidaiari

–          33-LARRATXO-INTXAURRONDO-ANTIGUO-BERIO: 5.452 bidaiari

–          9-EGIA-INTXAURRONDO: 5.445 bidaiari

–          25-BENTA BERRI-AÑORGA: 5.275 bidaiari

Autobus erabilera arrakastatsu hau lortu ahal izateko, egun osoan zehar, Dbusek lineak sendotu zituen 20 gidarirekin eta autobus osagarriekin, 230 gidari izan zirelarik egun osoan zehar zerbitzua eman zutenak.

Aldi berean, Mugikortasuneko Agenteen laguntza erabakigarria izan zen garraio publikoak behar bezala funtziona zezan.

Dbus da Transport Ticketing nazioartean prestigio handia duen sarirako zortzi finalistetako bat, Ordainketa Sistema Adimendunik Hoberena kategorian. Sariak mundu osoko garraio publikoko operadoreen eta enpresa teknologikoen bikaintasuna azpimarratzen du, garraioaren kalitatea eta eraginkortasuna hobetzeko asmoz ordainketa sistemetan berrikuntzak egitearen aldeko apustuari dagokionez. 

Zortzi finalisten artean, Dbus ez ezik Eskoziako eta Skaneko (Suedia) garraio publikoko enpresak daude edo Silverrail, Nación Servicios eta Masabi enpresa teknologikoak. Sektoreko profesionalek osatutako epaimahaikide batek aukeratuko ditu irabazleak, eta 2018ko urtarrilaren 23an, asteartean, Londresen egingo den zeremonian jakinaraziko dira irabazleen izenak.  

Autobusean bidaiatzea esperientzia erosoagoa eta errazagoa izatea ahalbidetzen duten ordainketa modu berritzaileak inplementatzen alde egind du apustua Dbusek eta horregatik izendatu dute sarirako. 2017ko otsailaz geroztik, Donostiako autobusetan Bizkaiko garraio txartela (BARIK) eta Arabakoa (BAT) erabili daitezke bidaia ordaintzeko. Era berean, pasa den udan Dbusek proiektu pilotu bat jarri zuen abian, bidaiak kontakturik gabeko EMV banku txartelarekin ordaintzeko. Proiektua 16 eta 45 autobus lineetan garatu zen, hiria bisitatzen duten pertsonek gehien erabiltzen dituzten lineak direlako. Ticketing sisteman egindako hobekuntza horiekin arinago ordaintzen da autobusean sartzean, eta geldialdi bakoitzean ematen den denbora murrizten da. Horrek, aldi berean, bidai denbora murriztea ahalbidetzen du eta zerbitzuen abiadura komertziala hobetzea ere bai.

Bigarren aldia da Dbus sari hauetarako izendatu dutela. Izan ere, 2013an Garraio Enpresa Berritzaileenaren kategorian finalista izan zen, Donostiako garraio publikoa hobetzeko teknologia berriak ezartzen azken urteetan egindako jarduketa ugariri esker. Gainera, ezarpen horiei esker Dbus erreferente bihurtu da nazioartean eta aitortza eta sari asko eskuratu ditu.

Gaur, EBSF_2 – European Bus System of the Future 2 (Etorkizuneko Autobus Europarren Sistema 2) proiektu europarrari buruzko jardunaldi bat egingo da Donostian, eta bertan Donostiak eta Madrilek, proiektuaren hiri erakusleek, garatu eta analizatu dituzten berrikuntza teknologikoak aurkeztuko dira. Europako Batzordeak Horizon 2020 programaren baitan finantzatutako proiektua da, eta bere helburua da autobusak garraio publiko gisa duen efizientzia eta erakargarritasuna areagotzea, etorkizuneko premiei erantzungo dieten autobusen belaunaldi berri bat diseinatuta.

Proiektu europarrak 3 urteko iraupena dauka, 2015eko maiatzean hasi zen, eta 42 bazkide ditu, 12 hiri hauetan soluzio teknologiko berriak esperimentatzen: Donostia, Paris hiria eta bere eremu metropolitanoa, Londres, Lyon, Bartzelona, Helsinki, Madril, Dresden, Ravenna, Göteborg eta Stuttgart. Dbusekin eta CEIT-IK4 Zentro Teknologikoarekin batera, Donostiako erakuslean parte hartzen ari dira IRIZAR autobus eta autokarren fabrikatzailea, Datik eta Digimobee enpresa teknologikoak eta Garraio Publikoaren Nazioarteko Elkartea – UITP (hiri eta eskualde garraio publikoen operadoreen munduko elkartea).

Gaurko jardunaldian, CEIT-IK4k, Dbusek eta Garraio Publikoko Nazioarteko Batasunak antolatutakoa baita, Donostia eta Madril hiri erakusleek egindako lanak aurkeztu dira, eta lan horien emaitza nagusiak erakutsi dira. Ekitaldian nazioarteko erakunde ugariren ordezkariak egon dira: enpresa teknologikoak, autobus fabrikatzaileak, zentro teknologikoak eta ikerketa zentroak, bai eta herri askotako garraio operadoreak ere.

Donostiako erakuslea

Donostiako erakuslean gidatzen laguntzeko bi sistema aztertu dira, erregai kontsumoa murrizteko eta bidaiarien erosotasuna areagotzeko asmoarekin.

1) EKOBUS sistema, DATIKek garatua eta Dbusek 2013an ezarria, aintzindaria da munduan, eta gidariari laguntzen dio modu ekonomikoan eta ekologikoan gidatzen, erregai fosilen kontsumoa eta igorpen kutsatzaileak murriztuz. EKOBUS sistemak gidatzearen hainbat alderdi monitorizatzen ditu, eta kontsumoa gehiegizkoa den unetan gidariari jakinarazten dio pantaila txiki baten bitartez. Ordutegiak betetzen ere laguntzen dio gidariari.

2) NONVIS sistema, CEIT-IK4k garatua, EKOBUSen osagarri bat da, eta gailu haptiko bat eta bozgorailu bat erabiltzen ditu gidariari aginduak emateko, seinale bisualak erabili gabe.

Autobusa martxan dagoen bitartean, NONVISek autobus barruko ekipoetako datuak analizatzen ditu eta, aldian-aldian, gidaritzaren eraginkortasun maila kalkulatzen du. Eraginkortasun maila horri EKO maila deitzen zaio. Modu ekologikoan eta ekonomikoan gidatzen denean, EKO mailak gora egiten du eta NONVISek soinu atsegina ateratzen du: Osterantzean, EKO mailak behera egiten duenean, sistemak gidariaren eserlekua suabe bibrarazten du gidariari jakinarazteko.

Era berean, Donostian beste bi berrikuntza teknologiko hauek probatu dira:

3) WARM sistemak, CEIT-IK4k garatuak, autobus flotaren mantentze lan prediktiboen sistemen informazioren kudeaketa hobetzen du, mantentze lanetako langileen lan karga murriztuta, bai bulegoetan bai tailerretan.

4) BPST simulazio softwarearekin (Bus Passenger Simulation Tool), zeina CEIT-IK4k ere garatu baitu, autobusen barruko konfigurazio berriak aztertu dira, mugikortasun urria duten bidaiarien irisgarritasuna eta fluxua hobetzeko.

Madrileko erakuslea

ECONBUS sistemak, TEKIA Ingenieros enpresak garatutakoak, gidari askoren gidatze estiloak konparatu ditzake eta gidari hoberenengandik ikasi, eta gidatze estiloa hobetuz flotan aurrezten den erregaia zehaztasunez kalkulatzea ere ahalbidetzen du.

Donostian eta Madrilen egin diren ekintzei esker posible izaten ari da teknologia berritzaileak laneko baldintza errealetan ebaluatzea eta analizatzea ea autobus garraio publikoa hobetzen laguntzen duten, garraioaren kalitateari eta errentagarritasunari eragiten dioten gai hauei dagokienez: igorpen kutsatzaileak murriztea, bidaiari guztien erosotasuna eta gogobetetzea areagotzea, eta autobus konpainietako langileen lana erraztea.