Astelehenean, azaroak 15, Entzutearen Eguna ospatuko da. Dbusek bat egin nahi du egun horretarako Gipuzkoako Itxaropenaren Telefonoak antolatutako jarduerekin, eta horren bidez hari babesa erakutsi, bere errealitatea beste norbaitekin partekatu behar duenari entzunez egiten duen lanagatik.
Horregatik, astelehenean Donostiako hiri autobus guztiek kanpainaren kartela eramango dute egun osoan.
Dbus-ek 18 metroko 4 autobus hibrido artikulatu berri sartu ditu bere flotan, MAN markakoak, eta datozen asteetan beste 5 iristea aurreikusten da. Lau horiek martxan daude dagoeneko Donostiako autobus lineetan, eta besteak prestatzen ari dira, datozen asteetan zerbitzuan jartzeko asmoz.
MAN LION’S CITY (18 C) Efficienthybrid EURO 6d modeloko ibilgailu hibrido bat da eta eta motorizazio bat du, aurreko belaunaldiko ibilgailuekin alderatuta kontsumoa eta emisio kutsatzaileak murrizten dituena. Era berean, autobus modelo berria material konposatuekin fabrikatuta dago; beraz, autobusaren bizitza baliagarriaren amaieran bere birziklapen tasa handiagoa izango da.
Autobus berri hauekin, Dbusek bere flota apurka-apurka berritzen jarraitzen du, Donostiako Udaleko Mugikortasun eta Garraioko zinegotzi Pilar Aranak azaldu duenez: “Donostia jasangarriagoa eta CO2 isuriak murriztera bideratua lantzen ari garen estrategiaren barruan, Dbus-ek urrats sendoz lan egiten jarraitzen du. Berrikuntza berri horri esker, kalitatezko zerbitzua ematen jarraituko dugu donostiarrentzat, eta, aldi berean, jasangarriagoak eta ingurumenarekiko errespetuzkoagoak izateko helburuak lortzeko bidean aurrera egingo dugu”.
Gaur egun Dbusen flotaren %58 12 metroko ibilgailu hibridoak edo elektrikoak dira eta %25 18 metroko hibrido artikulatuak, flota modernoa, erosoa, iraunkorra eta segurua eskaintzeko, kalitate estandarrik handienak eta egungo baldintzetan beharrezkoak diren neurri guztiak betez.
Hauek dira autobus berrien ezaugarri nagusiak:
– Aurreko 12 metroko autobusak bezala, autobuseko barra guztiek dute geldialdia eskatzeko sakagailua, erabiltzaileek sakagailua eskuragarriago eduki dezaten. Sakagailu horiek braillez ere errotulatuta daude. Era berean, barren profila ergonomikoagoa da.
– Leku gehiago erdiko aldean haur aulkietarako eta gurpildun aulkietarako, eta erdiko alde horretara sartzeko lekua zabalagoa da, eta oztoporik gabea, maniobrak errazago egiteko.
– Lehenengo aldiz, autobusak kartel espezifikoak eta desberdinak edukiko ditu geldialdia eskatzeko eta arrapala eskatzeko, autobuseko puntu guztietatik gehiago ikusteko moduan.
– Argitasun handiagoa ibilgailuaren barrualdean, zeharkako argiaren bitartez.
– Ikusgarriagoak dira linearen eta helmugaren gaineko informazioa emateko autobusak kanpoaldean dituen kartelak.
Autobusek, halaber, DTKren eskakizun guztiak bete dituzte irisgarritasun, erosotasun eta segurtasunari dagokienez, eta %100 irisgarriak dira, zoru baxua eta sartzeko arrapala baitituzte bi aulki gurpildunetarako lekura iristeko.
2014az geroztik Dbusen sartu diren autobusak bezala, ibilgailu berriek USB kargarako puntuak dituzte, bidaian zehar gailu elektronikoak doan kargatu ahal izateko.
Ingurumeneko kalitate handiagoa
Autobus modelo berriak kontsumoak eta igorpenak murriztea ahalbidetzen du, frenatzearen energia berreskuratzeko sistema bat eta Start&Stop sistema erabiliz, horiengatik baita ibilgailu hibridoa. Horrez gain, autobus modelo honek mantentze lanen denborak optimizatzea eta mantentze lanen kostuak murriztea ere ahalbidetzen du, modelo berberaren aurreko belaunaldiarekin alderatuta.
9 autobus berri horiek martxan jartzean, Dbusek ingurumenaren aldetik iraunkorrena den flotetako bat izango du, 62 autobus hibrido edo elektrikorekin, hau da, flota osoaren % 45. Gutxiago kutsatzen duten teknologiako ibilgailu horiei esker, urtean 1.500 tona CO2 baino gehiago gutxiago isurtzen dira, Donostiako herritarren bizi-kalitatea hobetuz.
Joan den astean Donostian ATUCen Teknologia Berrien, Marketinaren eta Kalitatearen Batzordea egiteko egin zen topaketak aliantzak sendotzeko balio izan zuen, bai eta Dbus buru duen Donostia, Palma, Malaga eta Kanaria Handiko Las Palmas hiri turistikoetako garraio publikoa digitalizatzeko “Innobus-Tur” proiektua aurrera eramateko eta finkatzeko ere.
Lankidetza-proiektua da lau hiritan, eta autobus-sistemaren erabileragatik eta aurrerapenengatik nabarmentzen da, autobus-zerbitzua eta haren intermodalitatea eta irisgarritasuna hobetzeko jarduera berritzaile eta erreplikagarriak garatzeko, prozesuak eta zerbitzuak digitalizatu eta sentsorizatuz.
Proiektu honek sistemaren efizientzia handiagoa, irisgarritasun hobea eta garraio publikoaren erabiltzaileentzako abantailak lortu nahi ditu, baita autobus bidezko garraio publikoaren gogobetetasuna eta erakargarritasuna areagotu ere erakargarritasun turistikoa duten hiri horietako bidaiarientzat eta bisitarientzat.
Hauek dira garraio publikoa hobetzeko 4 hirietan ezarri beharreko jarduerak:
Ekimenaren aurkezpenean lau hirietako ordezkariek hartu dute parte, eta lau hiri horietako hiri-autobusen udal-enpresek gauzatu dituzte proiektu honetako garraio publikoa digitalizatzeko neurriak: Donostiako DTK (Dbus), Malagako EMTSAM, Palmako EMT PALMA eta Kanaria Handiko Las Palmaseko GUAGUAS.
Proiektua 26,3 milioi euroko aurrekontuarekin aurkeztu da Europako fondoen deialdian, Espainiako Gobernuaren MITMA (Garraio, Mugikortasun eta Ingurumen Ministerioa) ‘Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planean’, eta 36 hilabeteko egikaritze-epea du. Programa 2024ko ekainerako amaituta egotea aurreikusten da.
DBUSek ATUCen (Espainiako garraio-operadoreen elkarte nagusia) Teknologia Berrien, Marketinaren eta Kalitatearen Batzordea hartu du urriaren 28an eta 29an. Jardunaldi horietan, Madrilgo, Bartzelonako, Valentziako, Sevillako, Palmako edo Tenerifeko 21 garraio-operadorek hartu dute parte, bai eta garraio publikoari lotutako enpresa teknologikoek ere.
Batzordean sektoreko gaurkotasuneko gaiak jorratu dira. Javier Vallejok, Dbus-eko zuzendari laguntzaileak, EMV ordainketa-sistemak eta EKOBUS sistema aurkeztu ditu, bai eta Dbus-en ezarritako geldialdien sentsorizazio-sistema ere. Sistema horiei esker, batetik, erabiltzaileei bidaia seguruak eskaini ahal zaizkie, contacless ordainketarekin; eta, bestetik, geralekuan dauden erabiltzaileen kontaketaren kontrol ia zehatza egin ahal izango da, eskaria iragartzeko. Sistema horiei esker, zerbitzu arina eta kalitatezkoa eskaintzen zaie pandemiaren garaian eta ondoren hain garrantzitsua den erabiltzaileei, eta aurrerapen handia izan da Dbusen barruan erabiltzaileen joan-etorrien fluxuetara egokitutako zerbitzuak eskaintzeko orduan.
Jardunaldietan honako gai hauek ere aurkeztu dira:
“Pertsonen zerbitzura egindako eraldaketa digitala, Covid-19aren testuinguruan: Dbus-en kasua” berrikuntza praktikoa izango da azaroaren 3an Barakaldoko Bilbao Exhibition Center-en egingo den Global Innovation Day 2021 ekimenean aurkeztuko diren sei kasuetako bat.
Innobasque – Berrikuntzaren Euskal Agentziak antolatutako euskal berrikuntzaren hitzordu nagusia da, hain zuzen, Global Innovation Day, eta helburutzat dauka berrikuntzari balioa ematea eta Euskadi lurralde berritzaile gisa kokatzea, berrikuntza globalarekin bat eginez. Aurten, eraldaketa digitalarekin, iraunkortasunarekin eta konpromiso sozialarekin lotutako 6 kasu praktiko ezagutaraziko dira, eta, era berean, bat egingo du Euskadiko Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren XXI. Astearen inaugurazioarekin. Han izango da Iñigo Urkullu, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzarako Euskal Kontseiluaren buru.
Dbus aukeratu dute eraldaketa digitaleko ekintzak eta kontzientziazio sozialeko ekintzak egiten dituelako; izan ere, gai izan da, Covid-19ak eragindako pandemia krisiaren ondoren, bidaiarien konfiantza berreskuratu eta eskaria lehengoratzeko. Pandemia hasi zenetik, Dbus etengabeko aldaketak ezartzen aritu da, behar berrietara egokitzeko asmoz. Konfinamenduarekin batera, mugikortasuna murriztu egin zen (telelana, online ikasketak, aisiaren mugak), eta herritarrek garraio kolektiboarekiko konfiantza galdu zuten, Covid-19ak berak eta autobusetan gerta litezkeen pilaketek segurtasunik eza sentiarazten zietelako.
Ziurgabetasun-egoera horretan, Dbusek azkar egokitu behar izan zuen erabiltzaileen eskaera berrietara, eta beharrezkoa izan zen sail guztien arteko zeharkako lana, berrikuntza-prozesuek zerbitzu segurua bermatu ahal izateko. Ezarritako berrikuntzen artean, Innobasquek positiboki baloratu ditu pandemia hasi zenetik aldaketak eta egokitzapenak denbora errekorrean egiteko funtsezkoak izan diren software-garapenak.
Berrikuntza teknologikoei dagokienez, hauek izan ziren pandemiaren agertokian zerbitzu publikoa kudeatzeko funtsezko tresnak: matriz jatorri-helmuga sistema, neurrira egindako algoritmo bat sortuz, erabiltzaileen joan-etorrien fluxuak ezagutzea eta autobusen okupazioa denbora errealean ezagutzea ahalbidetu zuena; geltokien sentsorizazioa, geralekuen okupazioa ezagutzeko aukera ematen duena; eta EMV contactless, bidaia eskudirua erabili gabe ordaintzeko aukera ematen duena. Era berean, Dbusek egin zituen ekintzak une oro betetzen zirela transmititzen zuten kanpainak positiboki baloratu dira, bidaietan ahalik eta segurtasun handiena bermatzeko. Adibidez: aireztapen-protokoloak ezartzea, barruan airearen kalitatea aztertzea autobusak, garbitzeko eta desinfektatzeko protokoloak, Aenorren Covid ziurtagiria lortzea…
Ekintza berritzaileek bultzatutako erreakzio-gaitasun azkar horri esker, gure erabiltzaileen konfiantza izaten jarraitu ahal izan dugu; horren erakusgarri da gaur egun eskariaren berreskurapena % 83koa dela 2019arekin alderatuta, EINen arabera estatu mailan hiri-garraioaren erabilera berreskuratzeko batez besteko datua baino handiagoa.
Gainerako 5 berrikuntza-kasu praktikoak Aquadat, Zero Hondakin Fundazioa, Mondragon Korporazioko Osagaien Dibisioa, Satlantis eta Sidenor dira, eta Dani Álvarez kazetariak aurkeztuko ditu zuzenean, streaming bidez, azaroaren 3an, BECen, Global innovation Day jaialdiaren hamargarren edizioan.
“Dbus eta Gabonak” haurrentzako marrazki lehiaketaren beste edizio bat abiarazi du Dbusek, 13 urte baino gutxiago neska-mutilentzat.
Urteroko lehiaketa honen bitartez, 2021ean lehiaketaren 15. edizioa izango baita, neska-mutilen sormena sustatu nahi da eta Donostian garraio publikoa erabiltzeak duen garrantzia helarazi nahi zaie, Donostiako hiri guneen eta donostiarren bizi kalitatearen iraunkortasuna bermatzeko balio baitu. Gabonetan, zehazki, garraio publikoaren erabilera funtsezkoa da mugikortasuna efizientea izatea bermatzeko.
> Oinarriak ikusi (pdf)
Emandako zerbitzuaren kalitatea hobetzen jarraitzeko eta konpainiaren eraginkortasuna hobetzeko helburuarekin, Dbus-ek, duela gutxi, 2 proiektu teknologiko berri aurkeztu ditu hainbat deialditan. Proiektu horiek onartu egin dira, eta dagoeneko martxan daude hasierako exekuzio-fasean.
Digifed-en aurkeztu den Arrapala Adimendua-Smart Ramp proiektua da bat. H2020k finantzatutako ekimena da, Europar Batasunaren ikerketa eta berrikuntzako finantzaketa-programa gisa egituratzen dena, eta EBko industriei beren produktuak eta zerbitzuak digitalizatzeko laguntza ematen diena. Dbus-entzat neurrira diseinatzen ari den proiektu berritzaile hau CPS sistema oso bat ezartzean datza (automobilgintzako, ekoizpeneko eta testeatzeko informazio guztia) 10 autobusetan. Arrapala bakoitzaren portaerarekin lotutako informazio guztia emango du, Dbus-eko arrapalen hedapen automatikoa hobetzeko eta sistemak azkenaldian hainbat arrazoirengatik (hautsa, lokatza, kolpeak, elektrizitatea eta arrazoi mekanikoak, etab.) ematen zituen arazo teknikoak saihesteko. Proiektu honen bidez, mugikortasun urriko pertsonei autobusetarako sarbide normala bermatu nahi zaie, hedapenean funtzionamendu txarra eragin dezakeen alferrikako edozein eragozpen saihestuz.
Smart Mobility Industry programaren barruan, Gipuzkoako Foru Aldundiko Sustapen Ekonomiko eta Berrikuntzako Departamentuan aurkeztutako Hiri Autobusentzako Birkarga Aurreratua izeneko beste proiektua (laguntza-programa horren helburua da mugikortasun berriarekin lotutako erakustaldi teknologikoko proiektuen garapena eta ezarpena bultzatzea) hasierako exekuzio-fasean dago, eta birkarga-kudeaketako sistema aurreratu bat garatzea da helburua, funtzionaltasun handiagokoa, Dbus-eko SAE elektrizitate-industriarekin koordinatua Kotxetegietan Optimizazio energetikoa lortzeko, Dbus-en flotaren Elektrifikazio estrategiaren barruan.
Smart Ramp-Arrapala Adimendunaren proiektua eta Hiri-autobusak Kargatzeko Sistema aurreratuaren proiektua abian dira, eta ondo funtzionatuz gero, ondorengo industrializazio-prozesuarekin hasi nahi da.
Urriaren 19an, asteartea, Bularreko Minbiziaren Aurkako Nazioarteko Eguna ospatuko da. Gipuzkoako Minbiziaren Aurkako Elkartetik hainbat jarduera antolatuko dira egun horretarako, eta Dbusek bat egin nahi du jarduera horiekin.
Horregatik, urriaren 19an Donostiako hiri autobus guztiek kanpainaren kartela eramango dute egun osoan.
Garraio iraunkorragoa eta integralagoa eskaintzeko, Dbusek garraio publikoaren pakete multimodalean oinarritutako mugikortasun-eredu berri bat kudeatu eta eskainiko die herritarrei.
Aspaldidanik, Dbus etengabe aritu da lanean, egokitzen eta gauzatzen aldaketak eta berrikuntzak, bai eskainitako zerbitzuari dagokionez (lineak zabaltzea, BRT lineak, etab.), bai etengabeko hobekuntza-prozesuei dagokienez, batez ere teknologiaren arloan, erabiltzaileei eskainitako zerbitzuari balio erantsi handiagoa eskaini ahal izateko (ordainketa azkarren eta eraginkorren sistema, kanal anitzeko informazio- eta komunikazio-sistemak, app eta web garapenak, etab.).
Azkenaldian, Covid dela eta, erresilientzia horiek premiazkoagoak izan dira, bai teknologia-mailan, bai erakunde-mailan. Horregatik guztiagatik, Dbusek urratsak ematen jarraitu nahi izan du, eta gaur egungo hiririk eraginkorrenen eta berritzaileenen mailan donostiarrei kalitatezko zerbitzu iraunkorra eskaintzen jarraitu nahi izan du.
Testuinguru horretan, gero eta ohikoagoa da hiriko autobus-garraio publikoko enpresak (udalek ohiko mugikortasun-eskaerei erantzuteko gehien erabiltzen duten bitarteko propioa) hainbat mugikortasun-zerbitzu kudeatzen amaitzea, hirien konfigurazio berriak (emisio baxuko eremuak, babes akustikoko eremuak eta abar ezartzea) nahiz hiri-konfigurazio berri horretatik sortzen diren mugikortasun-premia berriak (joan-etorri partekatuak, elkarreragingarritasuna eta intermodalitatea joan-etorrietarako, eta abar) eskatuz.
Dbus, bere aldetik, eraldaketa honi dagokion guztian, erabat prestatuta dago eta herritarrei garraio publikoko pakete multimodal batean oinarritutako mugikortasun-eredu berri bat kudeatzeko eta eskaintzeko atarian dago. Mobility as a Service (MaaS) kontzeptua da, dagoeneko praktikan Europako hiri garrantzitsuenetako askotan, herritarrei ibilgailu pribatuaren erabilerarako alternatiba sinple eta eraginkorra eskaintzeko dauden garraiobideak biltzen dituen zerbitzuari buruzkoa.
Azken batean, administrazio publikoek ibilgailu pribatuaren aurka lehiatzeko moduko mugikortasun-zerbitzu integratua eskaini behar diete herritarrei, eta, horretarako, mugikortasun-irtenbide integratzaileak jarri behar dituzte haien eskura, hirian ibilgailu pribatua erabiltzeari pizgarria kentzeko, eta, aldi berean, administrazioak herritarren zerbitzura jartzeko, kostu lehiakor batean eta kalitate-maila handiko integrazio-maila batean.
Gainera, MaaS sistema berria Dbusen ezartze hori bizkortu egin daiteke MITMAri (Garraio, Mugikortasun eta Ingurumen Ministerioa) eskatutako laguntza emateko aukeragatik, Ministerioaren programaren barruan, emisio txikiko eremuak ezartzeko eta hiri-garraioaren eraldaketa digital eta jasangarria egiteko.
DTK aurkeztu den hiru eskaeretako bat udalerri-elkarte bati dagokio. Donostia, Palma, Malaga eta Las Palmas de Gran Canaria udalerriek garraio publikoa digitalizatzeko egindako eskaera bateratua da, eta Donostiak izango du lidergoa.
Laguntza ematen bada, jarduera hauek egitea aurreikusten da, besteak beste:
Datozen asteetan, DTK mugikortasun-operadore integral bihurtzeko udal-izapideak hasiko direla aurreikusten da.
Urriaren 17an, igandea, Pobrezia Desagerrarazteko Nazioarteko Eguna ospatuko da. Euskadiko GGKE Koordinagunetik hainbat jarduera antolatuko dira egun horretarako, eta Dbusek bat egin nahi dut jarduera horiekin.
Horregatik, urriaren 17an Donostiako hiri autobus guztiek kanpainaren kartela eramango dute egun osoan.