Author: Esti

DBUSek ATUCen (Espainiako garraio-operadoreen elkarte nagusia) Teknologia Berrien, Marketinaren eta Kalitatearen Batzordea hartu du urriaren 28an eta 29an. Jardunaldi horietan, Madrilgo, Bartzelonako, Valentziako, Sevillako, Palmako edo Tenerifeko 21 garraio-operadorek hartu dute parte, bai eta garraio publikoari lotutako enpresa teknologikoek ere.

Batzordean sektoreko gaurkotasuneko gaiak jorratu dira. Javier Vallejok, Dbus-eko zuzendari laguntzaileak, EMV ordainketa-sistemak eta EKOBUS sistema aurkeztu ditu, bai eta Dbus-en ezarritako geldialdien sentsorizazio-sistema ere. Sistema horiei esker, batetik, erabiltzaileei bidaia seguruak eskaini ahal zaizkie, contacless ordainketarekin; eta, bestetik, geralekuan dauden erabiltzaileen kontaketaren kontrol ia zehatza egin ahal izango da, eskaria iragartzeko. Sistema horiei esker, zerbitzu arina eta kalitatezkoa eskaintzen zaie pandemiaren garaian eta ondoren hain garrantzitsua den erabiltzaileei, eta aurrerapen handia izan da Dbusen barruan erabiltzaileen joan-etorrien fluxuetara egokitutako zerbitzuak eskaintzeko orduan.

Jardunaldietan honako gai hauek ere aurkeztu dira:

• Laster ezarriko den QR ordainketa-sistema
• Jatorria/helmuga matrizeen kalkulua
• Autobusetako okupazioen estimazioa eta eskaria iragartzeko sistema, zenbait egun lehenago

• Precovid al postcovid digitalizazioaren bilakaera

• Covid ondoko garraio publikoaren okupazioei buruzko hausnarketak

• Garraio publikoa hirietako mugikortasunaren ardatz gisa

“Pertsonen zerbitzura egindako eraldaketa digitala, Covid-19aren testuinguruan: Dbus-en kasua” berrikuntza praktikoa izango da azaroaren 3an Barakaldoko Bilbao Exhibition Center-en egingo den Global Innovation Day 2021 ekimenean aurkeztuko diren sei kasuetako bat.

Innobasque – Berrikuntzaren Euskal Agentziak antolatutako euskal berrikuntzaren hitzordu nagusia da, hain zuzen, Global Innovation Day, eta helburutzat dauka berrikuntzari balioa ematea eta Euskadi lurralde berritzaile gisa kokatzea, berrikuntza globalarekin bat eginez. Aurten, eraldaketa digitalarekin, iraunkortasunarekin eta konpromiso sozialarekin lotutako 6 kasu praktiko ezagutaraziko dira, eta, era berean, bat egingo du Euskadiko Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren XXI. Astearen inaugurazioarekin. Han izango da Iñigo Urkullu, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzarako Euskal Kontseiluaren buru.

Dbus aukeratu dute eraldaketa digitaleko ekintzak eta kontzientziazio sozialeko ekintzak egiten dituelako; izan ere, gai izan da, Covid-19ak eragindako pandemia krisiaren ondoren, bidaiarien konfiantza berreskuratu eta eskaria lehengoratzeko. Pandemia hasi zenetik, Dbus etengabeko aldaketak ezartzen aritu da, behar berrietara egokitzeko asmoz. Konfinamenduarekin batera, mugikortasuna murriztu egin zen (telelana, online ikasketak, aisiaren mugak), eta herritarrek garraio kolektiboarekiko konfiantza galdu zuten, Covid-19ak berak eta autobusetan gerta litezkeen pilaketek segurtasunik eza sentiarazten zietelako.

Ziurgabetasun-egoera horretan, Dbusek azkar egokitu behar izan zuen erabiltzaileen eskaera berrietara, eta beharrezkoa izan zen sail guztien arteko zeharkako lana, berrikuntza-prozesuek zerbitzu segurua bermatu ahal izateko. Ezarritako berrikuntzen artean, Innobasquek positiboki baloratu ditu pandemia hasi zenetik aldaketak eta egokitzapenak denbora errekorrean egiteko funtsezkoak izan diren software-garapenak.

Berrikuntza teknologikoei dagokienez, hauek izan ziren pandemiaren agertokian zerbitzu publikoa kudeatzeko funtsezko tresnak: matriz jatorri-helmuga sistema, neurrira egindako algoritmo bat sortuz, erabiltzaileen joan-etorrien fluxuak ezagutzea eta autobusen okupazioa denbora errealean ezagutzea ahalbidetu zuena; geltokien sentsorizazioa, geralekuen okupazioa ezagutzeko aukera ematen duena; eta EMV contactless, bidaia eskudirua erabili gabe ordaintzeko aukera ematen duena. Era berean, Dbusek egin zituen ekintzak une oro betetzen zirela transmititzen zuten kanpainak positiboki baloratu dira, bidaietan ahalik eta segurtasun handiena bermatzeko. Adibidez: aireztapen-protokoloak ezartzea, barruan airearen kalitatea aztertzea autobusak, garbitzeko eta desinfektatzeko protokoloak, Aenorren Covid ziurtagiria lortzea…

Ekintza berritzaileek bultzatutako erreakzio-gaitasun azkar horri esker, gure erabiltzaileen konfiantza izaten jarraitu ahal izan dugu; horren erakusgarri da gaur egun eskariaren berreskurapena % 83koa dela 2019arekin alderatuta, EINen arabera estatu mailan hiri-garraioaren erabilera berreskuratzeko batez besteko datua baino handiagoa.

Gainerako 5 berrikuntza-kasu praktikoak Aquadat, Zero Hondakin Fundazioa, Mondragon Korporazioko Osagaien Dibisioa, Satlantis eta Sidenor dira, eta Dani Álvarez kazetariak aurkeztuko ditu zuzenean, streaming bidez, azaroaren 3an, BECen, Global innovation Day jaialdiaren hamargarren edizioan.

Emandako zerbitzuaren kalitatea hobetzen jarraitzeko eta konpainiaren eraginkortasuna hobetzeko helburuarekin, Dbus-ek, duela gutxi, 2 proiektu teknologiko berri aurkeztu ditu hainbat deialditan. Proiektu horiek onartu egin dira, eta dagoeneko martxan daude hasierako exekuzio-fasean.

Digifed-en aurkeztu den Arrapala Adimendua-Smart Ramp proiektua da bat. H2020k finantzatutako ekimena da, Europar Batasunaren ikerketa eta berrikuntzako finantzaketa-programa gisa egituratzen dena, eta EBko industriei beren produktuak eta zerbitzuak digitalizatzeko laguntza ematen diena. Dbus-entzat neurrira diseinatzen ari den proiektu berritzaile hau CPS sistema oso bat ezartzean datza (automobilgintzako, ekoizpeneko eta testeatzeko informazio guztia) 10 autobusetan. Arrapala bakoitzaren portaerarekin lotutako informazio guztia emango du, Dbus-eko arrapalen hedapen automatikoa hobetzeko eta sistemak azkenaldian hainbat arrazoirengatik (hautsa, lokatza, kolpeak, elektrizitatea eta arrazoi mekanikoak, etab.) ematen zituen arazo teknikoak saihesteko. Proiektu honen bidez, mugikortasun urriko pertsonei autobusetarako sarbide normala bermatu nahi zaie, hedapenean funtzionamendu txarra eragin dezakeen alferrikako edozein eragozpen saihestuz.

Smart Mobility Industry programaren barruan, Gipuzkoako Foru Aldundiko Sustapen Ekonomiko eta Berrikuntzako Departamentuan aurkeztutako Hiri Autobusentzako Birkarga Aurreratua izeneko beste proiektua (laguntza-programa horren helburua da mugikortasun berriarekin lotutako erakustaldi teknologikoko proiektuen garapena eta ezarpena bultzatzea) hasierako exekuzio-fasean dago, eta birkarga-kudeaketako sistema aurreratu bat garatzea da helburua, funtzionaltasun handiagokoa, Dbus-eko SAE elektrizitate-industriarekin koordinatua Kotxetegietan Optimizazio energetikoa lortzeko, Dbus-en flotaren Elektrifikazio estrategiaren barruan.

Smart Ramp-Arrapala Adimendunaren proiektua eta Hiri-autobusak Kargatzeko Sistema aurreratuaren proiektua abian dira, eta ondo funtzionatuz gero, ondorengo industrializazio-prozesuarekin hasi nahi da.

Garraio iraunkorragoa eta integralagoa eskaintzeko, Dbusek garraio publikoaren pakete multimodalean oinarritutako mugikortasun-eredu berri bat kudeatu eta eskainiko die herritarrei.

Aspaldidanik, Dbus etengabe aritu da lanean, egokitzen eta gauzatzen aldaketak eta berrikuntzak, bai eskainitako zerbitzuari dagokionez (lineak zabaltzea, BRT lineak, etab.), bai etengabeko hobekuntza-prozesuei dagokienez, batez ere teknologiaren arloan, erabiltzaileei eskainitako zerbitzuari balio erantsi handiagoa eskaini ahal izateko (ordainketa azkarren eta eraginkorren sistema, kanal anitzeko informazio- eta komunikazio-sistemak, app eta web garapenak, etab.).

Azkenaldian, Covid dela eta, erresilientzia horiek premiazkoagoak izan dira, bai teknologia-mailan, bai erakunde-mailan. Horregatik guztiagatik, Dbusek urratsak ematen jarraitu nahi izan du, eta gaur egungo hiririk eraginkorrenen eta berritzaileenen mailan donostiarrei kalitatezko zerbitzu iraunkorra eskaintzen jarraitu nahi izan du.

Testuinguru horretan, gero eta ohikoagoa da hiriko autobus-garraio publikoko enpresak (udalek ohiko mugikortasun-eskaerei erantzuteko gehien erabiltzen duten bitarteko propioa) hainbat mugikortasun-zerbitzu kudeatzen amaitzea, hirien konfigurazio berriak (emisio baxuko eremuak, babes akustikoko eremuak eta abar ezartzea) nahiz hiri-konfigurazio berri horretatik sortzen diren mugikortasun-premia berriak (joan-etorri partekatuak, elkarreragingarritasuna eta intermodalitatea joan-etorrietarako, eta abar) eskatuz.

Dbus, bere aldetik, eraldaketa honi dagokion guztian, erabat prestatuta dago eta herritarrei garraio publikoko pakete multimodal batean oinarritutako mugikortasun-eredu berri bat kudeatzeko eta eskaintzeko atarian dago. Mobility as a Service (MaaS) kontzeptua da, dagoeneko praktikan Europako hiri garrantzitsuenetako askotan, herritarrei ibilgailu pribatuaren erabilerarako alternatiba sinple eta eraginkorra eskaintzeko dauden garraiobideak biltzen dituen zerbitzuari buruzkoa.

Azken batean, administrazio publikoek ibilgailu pribatuaren aurka lehiatzeko moduko mugikortasun-zerbitzu integratua eskaini behar diete herritarrei, eta, horretarako, mugikortasun-irtenbide integratzaileak jarri behar dituzte haien eskura, hirian ibilgailu pribatua erabiltzeari pizgarria kentzeko, eta, aldi berean, administrazioak herritarren zerbitzura jartzeko, kostu lehiakor batean eta kalitate-maila handiko integrazio-maila batean.

Gainera, MaaS sistema berria Dbusen ezartze hori bizkortu egin daiteke MITMAri (Garraio, Mugikortasun eta Ingurumen Ministerioa) eskatutako laguntza emateko aukeragatik, Ministerioaren programaren barruan, emisio txikiko eremuak ezartzeko eta hiri-garraioaren eraldaketa digital eta jasangarria egiteko.

DTK aurkeztu den hiru eskaeretako bat udalerri-elkarte bati dagokio. Donostia, Palma, Malaga eta Las Palmas de Gran Canaria udalerriek garraio publikoa digitalizatzeko egindako eskaera bateratua da, eta Donostiak izango du lidergoa.

Laguntza ematen bada, jarduera hauek egitea aurreikusten da, besteak beste:

• Ordainbideak digitalizatzea: QR kodeen bidezko ordainketak, aldi baterako titulu berriak, ordainketa-funtzionaltasun berriak ahalbidetzen dituzten ezeztagailuak berritzea, etab.

• Komunikazio- eta informazio-sistemak digitalizatzea: Aplikazio berria erabiltzaileentzat funtzionaltasun berriekin, informazio-panelen ordez bistaratze hobeagoa dituzten beste batzuk jartzea, etab.

• Funtzionaltasun hobeak dituzten markesina adimendunak instalatzea: aforoak kontrolatzeko sentsoreak, publizitate digitala, kortesiazko argiak, braillez irakurtzea, entzuteko moduan gidatzeko sistema bat, laguntza iskatikoa, markesinaren kristalezko banda seinaleztatzaileak, etab.

• Aforoak kontrolatzeko eta jatorri-helmuga matrizeak algoritmo matematiko prediktiboaren bidez kalkulatzeko sistema.

• Autobusak sentsorizatzeko eta monitorizatzeko sistemak: arrapala adimendunak, bidaiariak zenbatzea, presio pneumatikoak, aire girotua, etab.

Datozen asteetan, DTK mugikortasun-operadore integral bihurtzeko udal-izapideak hasiko direla aurreikusten da.