Category : Berriak

2018ko San Tomas egunean, abenduaren 21a, ostiralean, Donostia hiriko autobusek erabilera handia izan zuten, 2012an ezarritako errekorra haustera iritsiz. Guztira 128.960 bidaia kontabilizatu ziren egun osoan zehar Dbusen autobusetan.

Autobusaren erabilera masiboari esker aurretik ezarritako marka hautsi zen, 2012ko San Tomas egunean ezarri zena hain zuzen, 124.818 bidaiarekin. Erabilera masiboak aurreikuspen guztiak gainditu zituen, izan ere 2018ko San Tomas eguna da orain enpresak Donostian soilik hiri garraio zerbitzua ematen duenetik erabilera handiena izan duen eguna, Dbusen rankingean lehenengo postuan ezarriz. Abenduko lanegunetako batazbesteko erabiltzaileen kopurua kontuan izanda, 30.000 bidaiari baino gehiago erregistratu dira. Iazko datuekin alderatuta, kopurua ia %7 igo da.

Lineen arabera, hauek izan dira erabilienak:

• 28-AMARA-OSPITALEAK: 19.027 bidaia
• 13-ALTZA: 17.111 bidaia
• 5-BENTA BERRI: 16.017 bidaia
• 26-AMARA-MARTUTENE: 7.961 bidaia
• 17-GROS-AMARA-MIRAMON: 7.305 bidaia
• 14-BIDEBIETA: 5.452 bidaia
• 9-EGIA-INTXAURRONDO: 5.417 bidaia
• 33-LARRATXO-INTXAURRONDO-ANTIGUO-BERIO: 5.371 bidaia
• 25-BENTA BERRI-AÑORGA: 5.264 bidaia

Autobus erabilera arrakastatsu hau lortu ahal izateko, egun osoan zehar, Dbusek lineak sendotu zituen 20 gidarirekin eta autobus osagarriekin, 233 gidari izan zirelarik egun osoan zehar zerbitzua eman zutenak.

Aldi berean, Mugikortasuneko Agenteen laguntza erabakigarria izan zen garraio publikoak behar bezala funtziona zezan.

Gaur izenpetu dute Dbusek eta Kutxabankek datorren udan Donostiako autobus guztietan bidaiatzeko ohiko tiketa kontakturik gabeko banku txartelarekin ordaintzeko aukera emango duen kontratua. Horretarako, beharrezkoa izan da eragiketa horiek egin ahal izateko ordainketa pasabide baten kontratazioa lizitatzea. Lizitazioa lehiaketa publiko bidez egin da eta Kutxabank izan da lehiaketaren enpresa esleipenduna.

2017ko abuztuan Dbusek banku txartelarekin ordaintzeko proiektu pilotu bat jarri zuen martxan 16-Igeldo eta 45- Renfe-Bus Geltokiak-Antigua-Aiete lineetan, eta lizitazio berri honekin sistema berritzaile hori linea guztietara zabaldu ahal izango da.

Proiektu pilotuan bezala, autobus tiketa kontakturik gabeko Visa, Mastercard eta American Express kreditu txartelekin eta zordunketa txartelekin eta mugikorretako aplikazio batzuekin ordaintzen utziko du sistemak. Bankuko txartel bakoitza edo mugikorreko aplikazio bakoitzak erabiltzaileak nahi beste bidaia ordaintzen uzten du, noizbehinkako bidai txartelaren prezioan eta komisiorik gabe.  Oraingo honetan, eta proiektu pilotuan ez bezala, gidariaren postuaren ondoan dagoen tiket makinan egingo da ordainketa eta ez da beharrezkoa izango aparteko makinarik jartzea. Helburu horrekin, Dbus eguneraketa batzuk egiten ari da tikek makina horietan, eta aurreikusita dago 2019ko ekainean sistema linea guztietan martxan egotea jada.

Era berean, ordainketa pasabidea garatu ondoren Dbuseko tiketa QR kode sistema baten bitartez ordaitzeko aukera ere ezarri ahal izango da. Erabiltzaileek Dbusen doako aplikazio mugikorraren bitartez erosi ahal izango dute ohiko tiketa (Dbusen App ofiziala). Aplikazioa iOS, Android eta Windows Phonerako eskuratu ahal izango da, kasuan kasuko online dendetan. Tiketa erosi ondoren, mugikorrean QR kode bat sortuko da eta kode hori da balioaztu beharko dena. Balioztatzeko, berriz, mugikorraren pantailan dagoen QR kodea gidariaren postuaren ondoan dagoen makinara hurbilduko da. Kontakturik gabeko banku txartelarekin ordaintzen uzten duen makina berbera izango da. Aurreikusten da 2019aren bukaerarako martxan egongo dela QR kodeekin ordaintzeko sistema hau.

Sistema berriek abantaila ugari dauzkate. Alde batetik, erabiltzaileei ordainketa errazten zaie, ez baitute garraio txartelik edo eskudirurik beharko bidaia ordaintzeko, eta, gainera, sistemak erabat seguruak dira, Kutxabankek kudeatuta. Tiketak erosteari buruzko informazioa erraztu ere egiten da. Horrez gain, ordainketa arinago egiten da autobusean sartzean, geldialdi bakoitzaren iraupena murriztuta eta bidaietan denbora gutxiago egiteko aukera emanda. Horrela, garraio publikoaren erabilera bultzatzen da.

Egunero eskudirutan bilduko den dirua gutxiago izatea ere ekarriko du, likidazio lanak erraztuta. Gaur egun, Dbuseko autobusetan urtean egiten diren bidaien %8,41 ordaintzen dira eskudirutan. Gainera, beste herrialde batzuetatik datozen pertsonek ez daukate zertan legezko monetarik eduki, beren banku txartelekin ordaindu baitezakete bidaia, dela txartel horiek autobus barruan balidatuta, dela appean tiketa QR kodearen bitartez erosita.

Bai banku txartelarekin ordaintzea, bai QR Kodearekin ordaintzea E-MOBASK proiektu europarraren zatia dira, proiektuaren helburua baita Euskal Eurohirian garraio publikoaren erabilera bultzatzea eta erraztea, erabilera errazagoa, erakargarriagoa eta iraunkorragoa izan dadin eta garraio publikoa ibilgailu pribatuak baino gehiago erabiltzea bultzatzeko. Horrela, sistema autobus guztietan inplementatu ahal izango da, linea guztien puntualtasuna hobetuta eta kontsumoak eta igorpenak murriztuta, orokorrean. Izan ere, aurreikusten da sistema flota osora zabalduta igorpen kutsatzaileak %5-6 txikiagoak izango direla.

E-MOBASK proiektua Eskualdeen Garapenerako Europako Fondoak (FEDER) kofinantzatu du %65ean, Interreg V-A Espainia-Frantzia-Andorra programaren bitartez (POCTEFA 2014-2020). POCTEFAren helburua da Espainia, Frantzia eta Andorra arteko mugako eskualdearen integrazio ekonomikoa eta soziala indartzea. Batez ere mugaz gaindiko jarduera ekonomikoak, sozialak eta ingurumenekoak garatzen laguntzen du, lurralde garapen iraunkorraren aldeko estrategia bateratuen bitartez.

Datozen hiletan Dbusek hiriko 110 markesina berritzeko eta Irisgarritasunari buruzko Legera egokitzeko lizitazioa kaleratuko du. Gaur arte Dbusek berritu duen markesina kopururik handiena da, 2013tik markesinen kudeaketa Dbusen esku baitago. Une honetan Donostiak 563 autobus geltoki dauzka, eta horietatik 309 markesina erakoak dira eta 254 zutoin erakoak. Berritze planaren barruan markesinak baino ez dira sartzen, zutoinak egoera hobean daude eta.

Lehentasunez berritu behar diren markesinak zein diren zehazteko, Dbusek markesinen egoerari buruzko analisi bat egin du Donostiako Udalaren Mugikortasun Departamentuarekin elkarlanean, eta analisi horren ondorioa izan da kaltetuen dauden markesinak direla eguneratu behar direnak. Hiriko garraio sarearen geltokien instalazioa, birkokapena eta mantentze lanak ez ezik, publizitatearen ustiapena ere esleituko da lizitazioan. Kontratua 15 urterako izango da; halere, aurreikusten da 110 markesinen instalazioa lehen urtean abiaraztea eta kontratuaren lehen zazpi urteak igaro baino lehen amaitzea.

Markesina duten geltoki guztietatik, 40 Grimshaw modelokoak dira, hau da, sartu den azken modelokoak, eta gainerako 269 markesinak 2003 modelokoak. Zehazki, berrituko diren 110 markesinak 2003 modelokoak dira, eta gutxi gorabehera 16 markesina eguneratuko dira urtean.

Hiriko altzariak bateratzeko eta homogeneizatzeko asmoarekin, markesinen modelo bakarra, berria eta funtzionalago bat erabiliko da markesinak berritzeko.

Lizitazioaren baldintza pleguan kalitate, irisgarritasun eta diseinuari lotutako irizpideak jasoko dira. Baldintza nagusietako bat izango da markesinak kalitateko materialez eta hiriaren berezko baldintza meteorologikoak jasatzen dituzten materialez eginda egon beharko direla eta hiriko altzariekin oro har bat datorren eta Irisgarritasunari buruzko Legean jasotako araudia betetzen duen abangoardiako diseinua eduki beharko dutela. Estetika homogeneoa bermatzeko, asmoa da markesina berriak hirian ezarritako azken modeloaren antzeko diseinua edukitzea, hau da, Grimshaw modeloaren antzekoa.

Markesina berriak irisgarriagoak izango dira. Irizpide orokor gisa, geltokiak ahalbidetzen duen guztietan, sarrera albotik zein erditik edukiko du, igarotzeko gutxienez 90 zentimetroko zabalera librearekin. Era berean, manpara guztiak zeharrargiak izango dira eta kolore biziko bi zerrenda edukiko dituzte kristala dagoela adierazteko. Linearen zenbakiari eta helmugari buruzko informazioa braillez edukiko dute, halaber, eta bermatze leku iskiatikoa duen eserlekua edukiko dute.

Era berean, planak gainerako markesinen berrikuspen integrala aurreikusten du, bai eta publizitateko mupien mantentze lanak eta gidarientzako WCen instalazioa ere.

Gutxienez hiriko markesinen heren bat berrituta, helburua da hiriko autobus garraioaren zerbitzua eta erabiltzailearen esperientzia hobetzen jarraitzea, autobusaren zain egotea atseginagoa eta erosoagoa izan dadin eta erabiltzaileak eguraldi txarretik benetan babestuago egon daitezen.

Dbus Euskaraldiaren bultzatzailea da beste erakunde batzuekin batera, esaterako Donostiako Udalarekin; hori horrela, kanpaina babesten duela erakutsi nahi du eta kanpainaren zabalkundea egin, zeinarekin euskararen erabilera sustatu nahi den, baita erakundeen barruan bertan ere.

Horregatik, azaroaren 23tik abenduaren 3ra arte, hau da, Euskararen Nazioarteko Egunera arte, autobusek kanpainaren kartela eramango dute barruan. Era berean, abenduaren 3an bertan aurreko atean ere eramango dute kartela autobusek.