Abenduaren 5a, igandea, Boluntarioen Nazioarteko Eguna da. Boluntarioen lana ezagutarazteko eta kohesio soziala bultzatzeko Sareginez irabazi asmorik gabeko erakundeen sareak antolatutako jarduerekin bat egin nahi du Donostiako Udalak.
Horregatik, igandean Donostiako hiri autobus guztiek kanpainaren kartela eramango dute egun osoan.
Beste urte batez, Dbusek bat egiten du abenduaren 1ean ospatuko den HIESA-ren aurkako Borrokaren Munduko Egunarekin.
Horregatik, asteazkenean Donostiako hiri autobus guztiek lazo gorri bat eramango dute, gaixotasun hau pairatzen dutenei babesa eta elkartasuna erakusteko eta kontzientzia sozial handiagoa lortzeko egingo diren jardueretan laguntzeko.
Dbusek 5G teknologia ezarri du bere flotako hainbat autobusetan, eta, beraz, erabiltzaileek 5G konexioa erabili ahal izango dute 28-Amara-Ospitaleak linea erabiltzen duten bakoitzean, Easo plaza eta Bulebarra arteko eta Bulebarra eta Urbieta 58 arteko bidaia zatietan.
Dbus izan da estatu mailan bere hiri autobusetan 5G konexioa ezarri duen lehen mugikortasun operadorea, eta 2019az geroztik “5G Euskadi” proiektuan ari zen lanean. Proiektuko proba pilotuak egin ondoren, flotak bideoz zaintzeko ekipamendua eta bidaiarientzako banda zabala diseinatu, aztertu eta hornitu dira, bi fasetan: lehenik, URSALINK UR75 routerra instalatu da, eta, bigarrenik, ekipamendua ezarri da, autobusen barruko ekipoetan nahiz neurketa ekipoetan hardwarea eta softwarea egokituz. Bukatzeko, berriz, 5 G ekipamendu hau instalatu da aurreikusitako autobusetan.
Teknologia berri honekin, Dbusek berrikuntzaren alde egiten jarraitzen du, Eneko Goiak, Donostiako alkateak, azaldu duenez: “Dbusek urratsak ematen jarraitzen du zerbitzuaren kalitatea hobetzen jarraitzeko hartutako konpromisoan, kasu honetan 28 linean 5G teknologia ezarriz. Dbusen zerbitzu berri honek, edozein herritarrek doan eta edozein gailu mugikorretatik eskura dezakeenak, argi erakusten digu konpainiaren izaera berritzailea, zeina, hain zuzen ere, aitortua izan da berriki Global Innovation Day berrikuntzaren hitzordu handian, eraldaketa digitala eta kontzientziazio soziala lortzeko egin dituen ekintzengatik“.
“5G Euskadi” proiektua 19 enpresak eta erakunde publiko eta pribatuk osatutako baterako ekimen bat da, hiru parke teknologikoetan benetako 5G sare bat zabaltzeko eta gaitzeko helburuarekin. Horrez gain, bederatzi erabilera kasu gauzatu dira, mugikortasunaren, energiaren, industriaren, zibersegurtasunaren eta sareko zerbitzuen arloetan produktuak eta zerbitzuak merkaturatu aurretik garatzeko. Halaber, Ekonomia eta Enpresa Ministerioaren mendekoa den Red.es erakunde publikoak deituriko programaren zatia da.
David del Campok, 5G Euskadi aldi baterako enpresa-elkarteko gerenteak, proiektuaren garrantzia azpimarratu du: “Proiektu honetan laguntzen eta parte hartzen dugun enpresa eta erakunde publikook berrikuntzarako funtsezko palanka gisa ikusten dugu 5Ga, ekonomiaren traktore diren sektoreak eraldatzeko gaitasun izugarria duela eta negozio eredu berriak sustatzen, prozesuetan eraginkortasun handiagoa lortzen edo gure bezero eta erabiltzaileekiko harreman eredu berriak deskubritzen eta ezartzen lagun ahal digula ikusten baitugu”.
Dbuseko autobusetan 5G teknologia ezartzea aurrerapauso handia da, eta prestazio hauek eskainiko ditu:
Beste urte batez, Dbusek bat egiten du Emakumeen Aurkako Indarkeriaren kontrako Nazioarteko Egunarekin. Eguna ostegunean, azaroaren 25ean, ospatuko da. Keinu horrekin Dbusek emakumeak iraindu eta beraien izena zikintzen duen eraso eta portaera ororen aurka dagoela erakutsi nahi du, eta bere ekarpena egin nahi du genero berdintasunaren aldeko borrokan.
Horregatik, ostegunean, Emakumeen Aurkako Indarkeriaren kontrako Nazioarteko Egunean Dbuseko autobus guztiek puntu lila eramango dute biolentzia horren aurka gaudela adierazteko.
Abenduaren 3an ospatuko den Euskararen Nazioarteko Egunaren harira, DBUSek “Hitzpasa” antolatu du, Dbus-en erabiltzaileen artean euskararen erabilera eta ezagutza sustatzeko.
Hitz bat bere definizioaren eta hitzaren lehen letraren bidez asmatzean datza, hitz-erruleta moduko bat.
Parte hartzeko epea azaroaren 22tik (astelehena) abenduaren 2ra (osteguna) izango da. Abenduaren 3an jakinaraziko dira irabazleak, parte-hartze guztien artean erantzun zuzenak dituzten zozketa egin ondoren.
Erabiltzaile guztiek parte hartu ahal izango dute, adin-mugarik gabe. Parte hartu ahal izateko, QR kode baten bidez formulario batera sartuko da. Kode hori autobusen karteldegian jarriko da, baita Dbusen webgunean eta sare sozialetan ere. Asmatu beharreko hamar hitz izango dira, eta horien hasierako letra, definizio osoaz gain, pista gisa eskainiko da. Parte-hartzaileek zuzen deritzoten hitzarekin bete beharko dute jarritako eremua.
Har ezazu parte hutsune guztiak betez: formulariora sartu
Lehiaketaren oinarriak hemen deskargatu ditzakezu.
Astelehenean, azaroak 15, Entzutearen Eguna ospatuko da. Dbusek bat egin nahi du egun horretarako Gipuzkoako Itxaropenaren Telefonoak antolatutako jarduerekin, eta horren bidez hari babesa erakutsi, bere errealitatea beste norbaitekin partekatu behar duenari entzunez egiten duen lanagatik.
Horregatik, astelehenean Donostiako hiri autobus guztiek kanpainaren kartela eramango dute egun osoan.
Dbus-ek 18 metroko 4 autobus hibrido artikulatu berri sartu ditu bere flotan, MAN markakoak, eta datozen asteetan beste 5 iristea aurreikusten da. Lau horiek martxan daude dagoeneko Donostiako autobus lineetan, eta besteak prestatzen ari dira, datozen asteetan zerbitzuan jartzeko asmoz.
MAN LION’S CITY (18 C) Efficienthybrid EURO 6d modeloko ibilgailu hibrido bat da eta eta motorizazio bat du, aurreko belaunaldiko ibilgailuekin alderatuta kontsumoa eta emisio kutsatzaileak murrizten dituena. Era berean, autobus modelo berria material konposatuekin fabrikatuta dago; beraz, autobusaren bizitza baliagarriaren amaieran bere birziklapen tasa handiagoa izango da.
Autobus berri hauekin, Dbusek bere flota apurka-apurka berritzen jarraitzen du, Donostiako Udaleko Mugikortasun eta Garraioko zinegotzi Pilar Aranak azaldu duenez: “Donostia jasangarriagoa eta CO2 isuriak murriztera bideratua lantzen ari garen estrategiaren barruan, Dbus-ek urrats sendoz lan egiten jarraitzen du. Berrikuntza berri horri esker, kalitatezko zerbitzua ematen jarraituko dugu donostiarrentzat, eta, aldi berean, jasangarriagoak eta ingurumenarekiko errespetuzkoagoak izateko helburuak lortzeko bidean aurrera egingo dugu”.
Gaur egun Dbusen flotaren %58 12 metroko ibilgailu hibridoak edo elektrikoak dira eta %25 18 metroko hibrido artikulatuak, flota modernoa, erosoa, iraunkorra eta segurua eskaintzeko, kalitate estandarrik handienak eta egungo baldintzetan beharrezkoak diren neurri guztiak betez.
Hauek dira autobus berrien ezaugarri nagusiak:
– Aurreko 12 metroko autobusak bezala, autobuseko barra guztiek dute geldialdia eskatzeko sakagailua, erabiltzaileek sakagailua eskuragarriago eduki dezaten. Sakagailu horiek braillez ere errotulatuta daude. Era berean, barren profila ergonomikoagoa da.
– Leku gehiago erdiko aldean haur aulkietarako eta gurpildun aulkietarako, eta erdiko alde horretara sartzeko lekua zabalagoa da, eta oztoporik gabea, maniobrak errazago egiteko.
– Lehenengo aldiz, autobusak kartel espezifikoak eta desberdinak edukiko ditu geldialdia eskatzeko eta arrapala eskatzeko, autobuseko puntu guztietatik gehiago ikusteko moduan.
– Argitasun handiagoa ibilgailuaren barrualdean, zeharkako argiaren bitartez.
– Ikusgarriagoak dira linearen eta helmugaren gaineko informazioa emateko autobusak kanpoaldean dituen kartelak.
Autobusek, halaber, DTKren eskakizun guztiak bete dituzte irisgarritasun, erosotasun eta segurtasunari dagokienez, eta %100 irisgarriak dira, zoru baxua eta sartzeko arrapala baitituzte bi aulki gurpildunetarako lekura iristeko.
2014az geroztik Dbusen sartu diren autobusak bezala, ibilgailu berriek USB kargarako puntuak dituzte, bidaian zehar gailu elektronikoak doan kargatu ahal izateko.
Ingurumeneko kalitate handiagoa
Autobus modelo berriak kontsumoak eta igorpenak murriztea ahalbidetzen du, frenatzearen energia berreskuratzeko sistema bat eta Start&Stop sistema erabiliz, horiengatik baita ibilgailu hibridoa. Horrez gain, autobus modelo honek mantentze lanen denborak optimizatzea eta mantentze lanen kostuak murriztea ere ahalbidetzen du, modelo berberaren aurreko belaunaldiarekin alderatuta.
9 autobus berri horiek martxan jartzean, Dbusek ingurumenaren aldetik iraunkorrena den flotetako bat izango du, 62 autobus hibrido edo elektrikorekin, hau da, flota osoaren % 45. Gutxiago kutsatzen duten teknologiako ibilgailu horiei esker, urtean 1.500 tona CO2 baino gehiago gutxiago isurtzen dira, Donostiako herritarren bizi-kalitatea hobetuz.
Joan den astean Donostian ATUCen Teknologia Berrien, Marketinaren eta Kalitatearen Batzordea egiteko egin zen topaketak aliantzak sendotzeko balio izan zuen, bai eta Dbus buru duen Donostia, Palma, Malaga eta Kanaria Handiko Las Palmas hiri turistikoetako garraio publikoa digitalizatzeko “Innobus-Tur” proiektua aurrera eramateko eta finkatzeko ere.
Lankidetza-proiektua da lau hiritan, eta autobus-sistemaren erabileragatik eta aurrerapenengatik nabarmentzen da, autobus-zerbitzua eta haren intermodalitatea eta irisgarritasuna hobetzeko jarduera berritzaile eta erreplikagarriak garatzeko, prozesuak eta zerbitzuak digitalizatu eta sentsorizatuz.
Proiektu honek sistemaren efizientzia handiagoa, irisgarritasun hobea eta garraio publikoaren erabiltzaileentzako abantailak lortu nahi ditu, baita autobus bidezko garraio publikoaren gogobetetasuna eta erakargarritasuna areagotu ere erakargarritasun turistikoa duten hiri horietako bidaiarientzat eta bisitarientzat.
Hauek dira garraio publikoa hobetzeko 4 hirietan ezarri beharreko jarduerak:
Ekimenaren aurkezpenean lau hirietako ordezkariek hartu dute parte, eta lau hiri horietako hiri-autobusen udal-enpresek gauzatu dituzte proiektu honetako garraio publikoa digitalizatzeko neurriak: Donostiako DTK (Dbus), Malagako EMTSAM, Palmako EMT PALMA eta Kanaria Handiko Las Palmaseko GUAGUAS.
Proiektua 26,3 milioi euroko aurrekontuarekin aurkeztu da Europako fondoen deialdian, Espainiako Gobernuaren MITMA (Garraio, Mugikortasun eta Ingurumen Ministerioa) ‘Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planean’, eta 36 hilabeteko egikaritze-epea du. Programa 2024ko ekainerako amaituta egotea aurreikusten da.
DBUSek ATUCen (Espainiako garraio-operadoreen elkarte nagusia) Teknologia Berrien, Marketinaren eta Kalitatearen Batzordea hartu du urriaren 28an eta 29an. Jardunaldi horietan, Madrilgo, Bartzelonako, Valentziako, Sevillako, Palmako edo Tenerifeko 21 garraio-operadorek hartu dute parte, bai eta garraio publikoari lotutako enpresa teknologikoek ere.
Batzordean sektoreko gaurkotasuneko gaiak jorratu dira. Javier Vallejok, Dbus-eko zuzendari laguntzaileak, EMV ordainketa-sistemak eta EKOBUS sistema aurkeztu ditu, bai eta Dbus-en ezarritako geldialdien sentsorizazio-sistema ere. Sistema horiei esker, batetik, erabiltzaileei bidaia seguruak eskaini ahal zaizkie, contacless ordainketarekin; eta, bestetik, geralekuan dauden erabiltzaileen kontaketaren kontrol ia zehatza egin ahal izango da, eskaria iragartzeko. Sistema horiei esker, zerbitzu arina eta kalitatezkoa eskaintzen zaie pandemiaren garaian eta ondoren hain garrantzitsua den erabiltzaileei, eta aurrerapen handia izan da Dbusen barruan erabiltzaileen joan-etorrien fluxuetara egokitutako zerbitzuak eskaintzeko orduan.
Jardunaldietan honako gai hauek ere aurkeztu dira:
“Pertsonen zerbitzura egindako eraldaketa digitala, Covid-19aren testuinguruan: Dbus-en kasua” berrikuntza praktikoa izango da azaroaren 3an Barakaldoko Bilbao Exhibition Center-en egingo den Global Innovation Day 2021 ekimenean aurkeztuko diren sei kasuetako bat.
Innobasque – Berrikuntzaren Euskal Agentziak antolatutako euskal berrikuntzaren hitzordu nagusia da, hain zuzen, Global Innovation Day, eta helburutzat dauka berrikuntzari balioa ematea eta Euskadi lurralde berritzaile gisa kokatzea, berrikuntza globalarekin bat eginez. Aurten, eraldaketa digitalarekin, iraunkortasunarekin eta konpromiso sozialarekin lotutako 6 kasu praktiko ezagutaraziko dira, eta, era berean, bat egingo du Euskadiko Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren XXI. Astearen inaugurazioarekin. Han izango da Iñigo Urkullu, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzarako Euskal Kontseiluaren buru.
Dbus aukeratu dute eraldaketa digitaleko ekintzak eta kontzientziazio sozialeko ekintzak egiten dituelako; izan ere, gai izan da, Covid-19ak eragindako pandemia krisiaren ondoren, bidaiarien konfiantza berreskuratu eta eskaria lehengoratzeko. Pandemia hasi zenetik, Dbus etengabeko aldaketak ezartzen aritu da, behar berrietara egokitzeko asmoz. Konfinamenduarekin batera, mugikortasuna murriztu egin zen (telelana, online ikasketak, aisiaren mugak), eta herritarrek garraio kolektiboarekiko konfiantza galdu zuten, Covid-19ak berak eta autobusetan gerta litezkeen pilaketek segurtasunik eza sentiarazten zietelako.
Ziurgabetasun-egoera horretan, Dbusek azkar egokitu behar izan zuen erabiltzaileen eskaera berrietara, eta beharrezkoa izan zen sail guztien arteko zeharkako lana, berrikuntza-prozesuek zerbitzu segurua bermatu ahal izateko. Ezarritako berrikuntzen artean, Innobasquek positiboki baloratu ditu pandemia hasi zenetik aldaketak eta egokitzapenak denbora errekorrean egiteko funtsezkoak izan diren software-garapenak.
Berrikuntza teknologikoei dagokienez, hauek izan ziren pandemiaren agertokian zerbitzu publikoa kudeatzeko funtsezko tresnak: matriz jatorri-helmuga sistema, neurrira egindako algoritmo bat sortuz, erabiltzaileen joan-etorrien fluxuak ezagutzea eta autobusen okupazioa denbora errealean ezagutzea ahalbidetu zuena; geltokien sentsorizazioa, geralekuen okupazioa ezagutzeko aukera ematen duena; eta EMV contactless, bidaia eskudirua erabili gabe ordaintzeko aukera ematen duena. Era berean, Dbusek egin zituen ekintzak une oro betetzen zirela transmititzen zuten kanpainak positiboki baloratu dira, bidaietan ahalik eta segurtasun handiena bermatzeko. Adibidez: aireztapen-protokoloak ezartzea, barruan airearen kalitatea aztertzea autobusak, garbitzeko eta desinfektatzeko protokoloak, Aenorren Covid ziurtagiria lortzea…
Ekintza berritzaileek bultzatutako erreakzio-gaitasun azkar horri esker, gure erabiltzaileen konfiantza izaten jarraitu ahal izan dugu; horren erakusgarri da gaur egun eskariaren berreskurapena % 83koa dela 2019arekin alderatuta, EINen arabera estatu mailan hiri-garraioaren erabilera berreskuratzeko batez besteko datua baino handiagoa.
Gainerako 5 berrikuntza-kasu praktikoak Aquadat, Zero Hondakin Fundazioa, Mondragon Korporazioko Osagaien Dibisioa, Satlantis eta Sidenor dira, eta Dani Álvarez kazetariak aurkeztuko ditu zuzenean, streaming bidez, azaroaren 3an, BECen, Global innovation Day jaialdiaren hamargarren edizioan.